24 de set. de 2012

Signum crucis























 Acaba de aparecer o último número (e derradeiro en papel, disque) do Boletín Galego de Literatura, dedicado a algo chamado "textualidade dixital". O meu artigo chámase "Signum crucis: a historia do cinema como encrucillada en Jean-Luc Godard e Harun Farocki" e trata de explicar como eses dous señores, que son directores de cinema, tratan a historia do ídem non en si senón como un punto no que se cruzan as historias doutras cousas. Se non o entenderon aquí, talvez o entendan no abstract:

"O filme Histoire(s) du cinéma (Jean-Luc Godard, 1998) supuxo, fóra do ámbito puramente fílmico, unha toma de posición controvertida sobre a propia disciplina da historiografía, pois, mesmo se metodoloxicamente non é prudente adscribilo claramente a esta, ten puntos en común con ela que ultrapasan a barreira institucional da disciplina. Neste traballo analízase o momento no que esta reflexión sobre a historia se concreta na historia do propio medio cinematográfico e examínase como a idea principal a este respecto implica unha apertura de natureza interdisciplinar na súa xenealoxía, de modo que o arquivo da historia do cinema non é puramente fílmico e o cinema é un capítulo na historia de moitas outras cousas. No entanto, admítese que o traballo de Godard ten unha dimensión monumental e melancólica (debida á súa propia centralidade na institución cinematográfica e á lexitimidade autorial que dela resulta) que dá lugar a unha escuridade formal e a un certo conservadorismo que contrastan coa súa visión anovadora da historia. Como antídoto, proponse un diálogo coa obra do realizador alemán Harun Farocki, cunha visión próxima á de Godard pero liberada da pesada carga autorial deste, e exemplifícase cun dos seus filmes (Arbeiter verlassen die Fabrik, 1995) a mencionada idea de que o cinema é un capítulo na historia doutra cousa –neste caso, do traballo".

22 de set. de 2012

As plantas gabeadoras

Apareceron ao longo da semana dúas críticas de Gran tiburón branco.

A primeira, a cargo de Chus Nogueira, emitiuse no Diario cultural da Radio Galega o 18 de setembro. Comeza arredor do minuto 38 e pódese escoitar aquí.

A segunda é de Manuel Rodríguez Alonso, do 21 de setembro, e aparece no seu blogue Bouvard e Pécuchet, isto é, aquí.


19 de set. de 2012

Vas a verme por la tele

O luns volveu á Galega o programa ZigZag. Entrevistáronme por Gran tiburón branco, e celébroo. Foi nas pozas de Chaián, en Trazo, moi perto de onde foi tomada a foto da capa do libro. É a partir do minuto 12, entre Murguía e Aíd.



Tamén un par de días antes fixéranme unha minientrevista no programa Somos quen da Radio Galega. Tamén o celebro, non crean. Aquí (aquí o programa, non que o celebre aquí). Minuto 48.

9 de set. de 2012

Polaroid


Hai uns poucos días remataba eu as miñas vacacións en Galiza e atopei nunha libraría de vello un exemplar de Polaroid, o libro de Suso de Toro de 1986 (o da capa bonita que poño abaixo, non a edición rosada que sacaron despois). Compreino sen pensalo moito. Na casa boteille unha ollada rápida e activóuseme unha magdalena de Proust. Adoro este libro, si. Non é unha adoración obxectiva, non é necesariamente o meu libro favorito, nin o meu libro galego favorito, pero dá espertado en min aquela sensación de algo ser absolutamente novo que non aparece, madia leva, todos os días. Non sei que parte de culpa de que eu (castelanfalante até os dezanove anos: insúltenme) comezase a escribir en galego tivo Polaroid. Pero unha parte tívoa seguro. Non sei por que, desde o bastión tudense no que eu vivía, a lingua galega parecía suficientemente exótica como para eu desenvolver unha especie de diglosia ao revés: e Polaroid, un libro que non só era máis urbano do que eu esperaba dun libro galego, senón tamén máis urbano que a miña experiencia de todos os días, e que até se titulaba cunha palabra que cumpría procurar no dicionario, aprendeume que o galego era a lingua das cidades e dos libros modernos mentres que o castelán apenas servía para comentar no patio da escola as mellores xogadas de Porky's 3.

O que segue é o texto completo que lle enviei a Daniel Salgado cando me preguntou sobre o libro para celebrarlle os 25 anos nun artigo no Luces d'El País que se chamou “Meteorito 'Polaroid'” e que poden ler aquí.





























Un familiar tiña Polaroid, a saber por que, e foi, talvez, o primeiro libro para adultos (en xeral, non só en galego) que lin na vida. O listón ficou moi arriba, non sei se algunha vez volvín encontrar un libro galego, non direi tan acabado, pero si con ese grao de risco. Lelo e relelo (na altura tiña poucos libros e relía con frecuencia) quitoume todo o autoodio de vez (o literario: o outro aínda me levou o seu tempo pero esa é outra historia). O libro é un proxecto que hoxe chamariamos, con ánimo reducionista, posmoderno: unha novela que parecen contos e que trata de abranguer todo, do sexo (moito me masturbei cun dos capítulos no que aparecía unha muller en bata, non teño o libro a man e non lembro o título) até a patria (os manifestos kamikazes son a cimeira aínda non superada do uso da ironía na cultura galega), pasando polo uso das fotografías varios anos antes de que Sebald publicase ningunha novela. En linguas menos periféricas é hoxe o día no que andan a se publicar libros semellantes e os seus autores pasan por ser unha especie de xenios. As razóns políticas son evidentes, pero tamén outras: a continuidade experimental de Polaroid tardou moito en chegar, se é que algunha vez chegou, e supoño que o libro asustou algunha xente, comezando polo seu autor que, malia facer algúns bos libros antes de capitular a mediados dos noventa da boa literatura e recentemente da literatura tout court, pareceu arrepentirse de abrir a caixa dos tronos e tratou de amañalo con sucedáneos como Tic tac, que non é un mal libro pero non é o mesmo, e que eu pensaba que estaba considerada a súa grande obra e Polaroid só a leramos uns poucos despistados. Alégrame, en todo caso, saber que non, se realmente é que non.